Το πρώτο ταμείο ιδιωτικής επικουρικής ασφάλισης

Τρίτη, 2 Απριλίου 2013 – 08:26

Της Ρούλας Σαλούρου

Το δύσκολο έργο να υποκαταστήσουν το κράτος σε έναν τομέα που απέτυχε παταγωδώς, την κοινωνική ασφάλιση και δη, την επικουρική, αναλαμβάνει σε μια κρίσιμη εποχή, η Ομοσπονδία Ασφαλιστικών Συλλόγων Ελλάδας (ΟΑΣΕ). Απέκτησε τον… έλεγχο του Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Ασφαλιστών και Προσωπικού Ασφαλιστικών Επιχειρήσεων που από την 1η Ιανουαρίου 2013 έχει μετατραπεί σε ιδιωτικό, επαγγελματικό ταμείο, μακριά από το… μακρύ χέρι του κράτους. Έχει βέβαια πρώτα, υποστεί ένα πραγματικά μεγάλο «κούρεμα» των αποθεματικών του, λόγω PSI, της τάξης του μισού δισεκατομμυρίου ευρώ, με αποτέλεσμα να ξεκινά την νέα του πορεία με κούρεμα συντάξεων, για παλαιούς και νέους συνταξιούχους της τάξης του 35%.

Η Ομοσπονδία Ασφαλιστικών Συλλόγων Ελλάδος βρέθηκε μπροστά στο δίλημμα να αναλάβει την διοίκηση ενός νέου επαγγελματικού ταμείου υποχρεωτικής ασφάλισης, σε μια περίοδο που η διαχείριση αποθεματικών αποτελεί δυσεπίλυτο πάζλ ακόμη και για δυνατούς λύτες, ή να ενταχθεί στο Ενιαίο Επικουρικό των μισθωτών, που πνίγεται στα ελλείμματα πριν καλά καλά κλείσει χρόνο από τη σύστασή του.

Το νέο ταμείο, πρώτο αλλά και πειραματικό, αφού λόγω ελλείψεων και παραλήψεων στον ιδρυτικό του νόμο, ισορροπεί μεταξύ επικουρικής –υποχρεωτικής και επαγγελματικής– και ιδιωτικής ασφάλισης, καλύπτει 17.000 ασφαλισμένους, 12.500 εργαζόμενους και 4.500 συνταξιούχους, οι οποίοι δέχθηκαν ήδη «κούρεμα» των συντάξεων κατά 35%. Όσο δηλαδή προέβλεπε και το σχέδιο του υπουργείου Εργασίας, στην περίπτωση που το ταμείο παρέμενε δημόσιο και εντασσόταν στο Ενιαίο Επικουρικό ταμείο των Μισθωτών.

Η αναλογιστική μελέτη βάσει της οποίας το ταμείο πήρε το τελικό ΟΚ από το υπουργείο Εργασίας δείχνει αναλογιστικό πλεόνασμα ύψους 725,77 εκατ. ευρώ. Σε αυτό βέβαια υπολογίζεται ότι εκτός από την εισφορά εργαζόμενου (4% για τους πριν το 1992 ασφαλισμένους και 3% για τους από 1/1/93 ασφαλισμένους), θα καταβάλλουν για τα επόμενα πολλά χρόνια (60) εισφορά και οι εργοδότες. Και μάλιστα, όχι οι ίδιοι, αλλά οι πολίτες που ασφαλίζονται, αφού η εργοδοτική εισφορά έχει υποκατασταθεί από ένα ποσοστό επί της παραγωγής ασφαλίστρων το μήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως δείχνει η αναλογιστική μελέτη, η παρούσα αξία των συνολικών εισροών από εισφορές εργαζομένων είναι 160,16 εκατ. ευρώ, έναντι 1,361 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στην παρούσα αξία των εργοδοτικών εισφορών.

Μάλιστα, με ανοικτή τη συζήτηση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και Τρόικας, περί κατάργησης των λεγόμενων «κοινωνικών πόρων», ελλοχεύει ο κίνδυνος, το ταμείο να μείνει χωρίς εργοδοτική στήριξη, ή στην καλύτερη περίπτωση με μειωμένη εργοδοτική εισφορά. Στον αντίποδα βέβαια, η Ομοσπονδία των Ασφαλιστικών Συλλόγων Ελλάδος είχε να επιλέξει την… κολυμβήθρα του Σιλωάμ για όλα τα ελλειμματικά ταμεία, το Ενιαίο Επικουρικό Ταμείο των Μισθωτών και να υποστεί τις μελλοντικές σκληρές αλλαγές στην επικουρική ασφάλιση που στην ουσία μετατρέπουν τις επικουρικές συντάξεις σε επιδόματα της τάξης των 50 ή και 100 ευρώ το μήνα.

Υπάρχουν βέβαια και άλλες δυσκολίες στο φιλόδοξο αυτό εγχείρημα. Για παράδειγμα, στο υπουργείο Εργασίας δεν έχει ακόμη διευκρινίσει τη ισχύει στην περίπτωση της διαδοχικής ασφάλισης.

Γκρίζα ζώνη αποτελεί και το θέμα της διαχείρισης των αποθεματικών όσον αφορά την υποχρέωση ή μη, επένδυσης των εσόδων στο ειδικό κεφάλαιο της Τράπεζας της Ελλάδος. Από τις αρχές του έτους πάντως, η διοικούσα επιτροπή του Ταμείου δεν καταθέτει τα κεφάλαιά του στην Κεντρική Τράπεζα, στην οποία βέβαια είναι κατατεθημένα 288 εκατ. ευρώ. Συνολικά, η περιουσία του ταμείου ανέρχεται σε 370 εκατ. ευρώ, σημαντική για να προσφέρει ένα μίνιμουμ ασφάλειας τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του νέου ταμείου.

Στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η νεόκοπη διοικούσα επιτροπή του ταμείου, είναι το γεγονός ότι, δεν έχουν υπογραφεί ισολογισμοί από την απελθούσα διοίκηση, με αποτέλεσμα η Ομοσπονδία να μην δέχεται να αναλάβει χωρίς να κλείσουν οι προηγούμενες χρήσεις, ενώ ασκεί σημαντικές πιέσεις στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας προκειμένου να υπάρξει πρόνοια στο σκέλος της εισφοροδιαφυγής. Ζητά δηλαδή, να ισχύσει και για το ταμείο ο κανονισμός Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, προκειμένου οι κακοπληρωτές να μην λαμβάνουν ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα.

Πρόεδρος του Ταμείου είναι ο Χρ. Παπαδόγιαννης, πρόεδρος της ΟΑΣΕ, ενώ αντιπρόεδρος είναι η Γενική Διευθύντρια της Ένωσης Ελληνικών Ασφαλιστικών Εταιρειών Μαργαρίτα Αντωνάκη. Στο Δ.Σ συμμετέχουν οι Κ. Παπαμιχαλόπουλος (επικεφαλής της Credit Agricole), Γ. Πολίτης (από την ομοσπονδία συνταξιούχων), ο Μ. Χατζάκης (ΟΑΣΕ) και ο Γ. Πετσαλάκης (από το Σύλλογο της Εθνικής Ασφαλιστικής).

Τι προβλέπει το καταστατικό

– Πόροι του Ταμείου είναι οι εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων, οι εισφορές αναγνώρισης γάμου, οι εισφορές όσων συνεχίζουν προαιρετικά την ασφάλιση, κάθε είδους πρόσοδοι της περιουσίας του Ταμείου, χαριστικές ή μη καταβολές προς το Ταμείο και εν γένει κάθε άλλο νόμιμο έσοδο. Οι εισφορές (εργοδοτικές και εργαζομένων) επί των αποδοχών των έμμισθων ασφαλισμένων καταβάλλονται για αποδοχές 14 μηνών κατ’ έτος, ενώ οι εισφορές των μη έμμισθων καταβάλλονται για αποδοχές 12 μηνών κατ’ έτος.

– Οι ασφαλισμένοι στο Ταμείο δικαιούνται να συνταξιοδοτηθούν, εφόσον θεμελιώνουν αντίστοιχο δικαίωμα συνταξιοδότησης στον φορέα κύριας ασφάλισής τους για την αυτή αιτία και έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις ηλικίας και χρόνου ασφάλισης που προβλέπει η νομοθεσία αυτού.

– Τα προστατευόμενα μέλη είναι:

• O/η σύζυγος.

• Tα ανήλικα τέκνα μέχρι το 18ο έτος της ηλικίας τους ή το 19ο έτος, εφόσον δεν έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ή το 24ο εφόσον σπουδάζουν σε αναγνωρισμένες σχολές της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.

• Tα ενήλικα τέκνα, εφόσον είναι ανίκανα προς εργασία και δεν έχουν άλλους πόρους για βιοπορισμό, για όσο χρόνο διαρκεί η ανικανότητα αυτή και εφόσον η ανικανότητα έχει εμφανισθεί πριν από την ενηλικίωσή τους ή κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.

Ο επιμερισμός της σύνταξης θανάτου μεταξύ των περισσότερων δικαιούχων έμμεσα ασφαλισμένων γίνεται σύμφωνα με όσα ισχύουν για την κύρια σύνταξη.

– Η σύνταξη καταβάλλεται στον δικαιούχο ή στον πληρεξούσιό του την πρώτη εργάσιμη ημέρα κάθε μήνα.

– Συντάξεις που οφείλονται σε αποβιώσαντα συνταξιούχο καταβάλλονται στους νόμιμους κληρονόμους του σύμφωνα με τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα.

– Η σύνταξη καταβάλλεται στον ασφαλισμένο με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, κατόπιν αιτήσεώς του.

– Το Ταμείο καταβάλλει στους ασφαλισμένους του επικουρική σύνταξη (14 μηνιαίες συντάξεις κατ’ έτος) που αποτελείται από τόσα τριακοστά πέμπτα του συνταξίμου μισθού, όσα τα έτη της συντάξιμης υπηρεσίας τους. Για κάθε έτος συντάξιμης υπηρεσίας πέραν των 35 ετών η σύνταξη προσαυξάνεται με 0,5% του ποσού της σύνταξης των 35 ετών. Η προσαύξηση αυτή χορηγείται για χρόνο ασφάλισης μέχρι και 40 ετών κατ` ανώτατο όριο.

– Το ποσόν της σύνταξης των προστατευόμενων μελών οικογένειας ορίζεται ως εξής: για τα πρόσωπα της πρώτης τάξης στα 60/100 της σύνταξης την οποία θα έπαιρνε ο θανών, εφόσον το δικαιούμενο πρόσωπο είναι ένα.

Για περισσότερα από ένα άτομο, προστίθεται 20/100 στη σύνταξη την οποία θα έπαιρνε ο θανών για το πρώτο επί πλέον δικαιούχο πρόσωπο και ανά 10/100 για κάθε ένα των επί πλέον δικαιούχων και μέχρι συμπλήρωσης των 100/100 της σύνταξης του θανόντα.

Το σύνολο της σύνταξης αυτής καταβάλλεται στη χήρα ή στον χήρο και αν δεν υπάρχουν αυτοί στον επίτροπο των ανηλίκων παιδιών.