ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΝΟΜΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ ΣΕΜΑ
Προς την
Αρχή Προστασίας Δεδομένων
Προσωπικού Χαρακτήρα
Κηφισιάς 1-3, Αθήνα
Αθήνα 15-10-2012
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
Του Συνδέσμου Ελλήνων Μεσιτών Ασφαλίσεων (ΣΕΜΑ), που έχει την έδρα του στην Αθήνα (Παπαδιαμαντοπούλου 24 Γ) και εκπροσωπείται νόμιμα.
———————————-
Κατ’ άρθρο 5 παρ. 2 του ν. 2472/1997, η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων, επιτρέπεται κατ’ εξαίρεση στις προβλεπόμενες στη διάταξη περιπτώσεις και υπό τις προσδιοριζόμενες σε αυτήν προϋποθέσεις.
Η αναφορά και μόνο του «κατ’ εξαίρεση» επιτρεπτού, καταδεικνύει ότι η διάταξη πρέπει να ερμηνεύεται συσταλτικά και η επεξεργασία, στις εκεί αναφερόμενες περιπτώσεις να επιτρέπεται με ιδιαίτερη φειδώ.
Περαιτέρω, κατά την ενώπιον Σας διαδικασία η Ένωσις Ασφαλιστικών Εταιρειών πρόβαλε το επιχείρημα ότι στην προκειμένη περίπτωση η επιδιωκόμενη επεξεργασία επιτρέπεται, διότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 2 περ. ε του άρθρου 5 ν.2472/1997, για το λόγο ότι αυτή είναι απολύτως αναγκαία για την ικανοποίηση έννομου συμφέροντος, το οποίο υπερέχει των δικαιωμάτων και συμφερόντων των προσώπων στα οποία αναφέρονται τα δεδομένα.
Αναφερόμενοι, όμως, στις δύο κατηγορίες δεδομένων (μη απόδοση εισπραχθέντων ασφαλίστρων και καταγγελία της συμβάσεως συνεργασίας για ορισμένους λόγους) παρατηρούμε ότι ουδόλως συντρέχουν οι επιβαλλόμενες από το νόμο προϋποθέσεις:
Ειδικότερα:
1. Η τήρηση και λειτουργία του Αρχείου, σαφέστατα, δεν είναι απολύτως αναγκαία για να εισπράξει η ασφαλιστική εταιρεία εισπραχθέντα από τον ασφαλιστικό διαμεσολαβητή και μη αποδοθέντα ασφάλιστρα, ούτε είναι το έσχατο και τελεσφόρο για τον παραπάνω σκοπό μέσο.
Καταρχάς, η ασφαλιστική επιχείρηση έχει το δικαίωμα και την δυνατότητα να μη χορηγήσει το δικαίωμα στο διαμεσολαβητή να εισπράττει ασφάλιστρα. Μπορεί να τα εισπράττει η ίδια, μέσω τραπεζικών εμβασμάτων, ΕΛΤΑ κ.λ.π, ή δια εισπράκτορα της, οπότε δεν τίθεται και ζήτημα απόδοσης. Επιπλέον, έχει πολλούς άλλους τρόπους να διασφαλίσει την απόδοση των ασφαλίστρων από το διαμεσολαβητή. Έτσι, κατά τη σύναψη της μεταξύ τους συμβάσεως και προκειμένου να του χορηγήσει το δικαίωμα είσπραξης, μπορεί να ζητήσει την παροχή εγγυήσεων (προσημείωση υποθήκης, προσωπική εγγύηση τρίτου προσώπου, μεταχρονολογημένη επιταγή κ.λ.π). Μπορεί ακόμη να ζητήσει από το διαμεσολαβητή να του γνωστοποιήσει τις προγενέστερες επιχειρήσεις, με τις οποίες αυτός συνεργαζόταν, ώστε να ζητήσει συστάσεις.
Επιπλέον, το μέσο της λειτουργίας του Αρχείου δεν είναι τελεσφόρο και ικανό να αποτρέψει την παράτυπη συμπεριφορά του διαμεσολαβητή στο μέλλον. Είναι γνωστό και σύνηθες ότι στις περιπτώσεις αυτές οι διαμεσολαβητές με παράτυπη συμπεριφορά συνεργάζονται με τις ασφαλιστικές εταιρείες, υποκρυπτόμενοι υπό άλλο πρόσωπο (χρήση «υποκωδικών»). Ενεργούν, δηλαδή ως «αφανείς εταίροι» άλλου διαμεσολαβητή.
Είναι λοιπόν προφανές ότι η επιδιωκόμενη επεξεργασία όχι μόνο δεν είναι απολύτως αναγκαία, αλλά ούτε καν αναγκαία, περαιτέρω δε είναι και άνευ αποτελέσματος.
2. Η τήρηση του Αρχείου αποβλέπει στην εξυπηρέτηση των ασφαλιστικών εταιρειών και όχι στην προστασία των ασφαλισμένων, αφού οι τελευταίοι, καταβάλλοντας καλόπιστα το ασφάλιστρο στο διαμεσολαβητή, απαλλάσσονται από την υποχρέωση, έστω και αν ο διαμεσολαβητής δεν το αποδώσει στον Ασφαλιστή (άρθρο 4 παρ. 8 π.δ 190/2006).
3. Ανάλογα ισχύουν και στην περίπτωση της καταγγελίας της συμβάσεως. Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα πληροφόρησης με την απαίτηση παροχής συστάσεων, τηρώντας το στοιχειώδες μέτρο πρόνοιας, στο οποίο προβαίνει κάθε επιχειρηματίας προκειμένου να προσλάβει έστω και κατώτατο υπάλληλο. Μπορούν ακόμη να ανατρέξουν στα Αρχεία του Υπουργείου Ανάπτυξης, όπου καταχωρούνται οι λύσεις των συμβάσεων (άρθρο 4 ν. 1569/1985).
4. Αποβλέποντας στο πρόσωπο του διαμεσολαβητή, παρατηρούμε ότι αυτός στερείται οποιασδήποτε προστασίας, η δε τύχη του επαφίεται στην ασφαλιστική εταιρεία, η οποία μονομερώς μπορεί να τον χαρακτηρίζει «παράτυπο» και να προβαίνει σε σχετική ανακοίνωση στην ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει και στην (πολλές φορές άδικη) καταστροφή του.
Το πρώτο ζήτημα που τίθεται είναι ποιος θα αποφασίσει σε περίπτωση αμφισβήτησης της οφειλής ή της συνδρομής του λόγου καταγγελίας από τον διαμεσολαβούντα. Η ερμηνεία και η εφαρμογή των συμβάσεων, σε περίπτωση αμφισβήτησης, ανήκει στα δικαστήρια, κατά δε θεμελιώδη συνταγματική αρχή, ουδείς στερείται του φυσικού δικαστή του. Η δημοσίευση, όμως, του ονόματος του διαμεσολαβητή ως οφειλέτη, με μονομερή απόφαση της ασφαλιστικής εταιρείας, υποκαθιστά τη δικαστική απόφαση με την απόφαση της ασφαλιστικής εταιρείας.
5. Το αίτημα, λοιπόν, των ασφαλιστικών εταιρειών αποσκοπεί στην κάλυψη της υποκειμενικής τους αδυναμίας ή στην έλλειψη βούλησης τους να θέσουν όρους για την προάσπιση των συμφερόντων τους. Αξίζει να παρατηρηθεί ότι, όπως, ελέχθη από εκπρόσωπο της Ενώσεως Ασφαλιστικών Εταιρειών, οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, πολλές φορές, προτρέπουν τους «παράτυπους» διαμεσολαβητές να συνεργασθούν με άλλη επιχείρηση, ώστε να τους καταβάλλουν τα οφειλόμενα ποσά και να υποστεί τη ζημία ο επόμενος ασφαλιστής. Ας αναλογισθούμε τι θα συμβεί, αν μια τέτοια επιχείρηση έχει τη δυνατότητα ανακοίνωσης και καταχώρισης του διαμεσολαβητή στα Αρχεία της ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε .
6. Αντιπαραβάλλεται η δυνατότητα του διαμεσολαβητή να προβάλει αντιρρήσεις. Αυτή η δυνατότητα είναι άνευ αντικειμένου, αφού δεν αποτρέπει την ανακοίνωση και καταχώριση.
Ενόψει των παραπάνω, είναι προφανές ότι το επικαλούμενο από τις ασφαλιστικές εταιρείες έννομο συμφέρον δεν υπερβαίνει τα δικαιώματα των διαμεσολαβητών να προστατεύσουν τα οικονομικά τους συμφέροντα, την τιμή και το όνομα τους.
7. Τέλος, δεδομένου ότι ο περιορισμός των δικαιωμάτων των υποκειμένων είναι ανεκτός μόνο αν υπαγορεύεται από την αρχή της αναλογικότητας, είναι προφανές ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο περιορισμός των δικαιωμάτων των διαμεσολαβούντων δεν είναι ανεκτός. Δεν υπάρχει Αρχείο επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων για καμία άλλη κατηγορία επαγγελματιών (λ.χ. φαρμακοποιών, δικηγόρων κλπ), ενώ ανάλογο Αρχείο για τους διαμεσολαβούντες στην ασφάλιση δεν υπάρχει σε καμία χώρα του πλανήτη.
Επιπλέον, η ικανοποίηση των συμφερόντων των ασφαλιστικών εταιρειών μπορεί να γίνει και με τη λειτουργία του Αρχείου και την επεξεργασία των δεδομένων από την ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ Α.Ε, όπως γίνεται μέχρι σήμερα για όλους τους Έλληνες πολίτες, χωρίς να υπάρχει λόγος διαφοροποιήσεως των διαμεσολαβούντων.
Για τον ΣΕΜΑ
Κατεβάστε σε μορφή word (.doc), το υπόμνημα του Νομικού Συμβούλου του ΣΕΜΑ προς την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
«Απαγορεύεται η αντιγραφή ή αναδημοσίευση μέρος ή όλου κειμένου ή ομιλίας χωρίς την συναίνεση του ΠΣΑΣ»